واکسن سرخک در چه سنی تزریق می‌شود؟ راه‌های پیشگیری از بیماری سرخک
واکسن سرخک در چه سنی تزریق می‌شود؟
واکسن سرخک در چه سنی تزریق می‌شود؟ سرخک یکی از بیماری‌های ویروسی و بسیار مسری است که می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی به‌ویژه در کودکان ایجاد کند. این بیماری که به وسیله ویروس پارامیکسوویروس انتقال می‌یابد، از طریق قطرات کوچک تنفسی به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. اگرچه این بیماری ممکن است به سادگی سرماخوردگی به نظر برسد، اما علائم و عوارض آن به مراتب جدی‌تر است. واکسیناسیون یکی از مؤثرترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به سرخک است.
اما واکسن سرخک در چه سنی تزریق می‌شود؟ این سوالی است که بسیاری از والدین با آن مواجه هستند و پاسخ درست و دقیق به این سوال می‌تواند جان بسیاری از کودکان را نجات دهد. در این مقاله، به طور جامع درباره سن تزریق واکسن سرخک، علائم و عوارض این بیماری و اهمیت واکسیناسیون صحبت خواهیم کرد. همچنین به معرفی روش‌های پیشگیری از سرخک و عوارض جانبی احتمالی واکسن پرداخته می‌شود تا شما با تمام جنبه‌های این بیماری آشنا شوید.
واکسن سرخک را در چه سنی میزنند؟
در پاسخ به سوال واکسن سرخک کی میزنن باید بگوییم واکسن سرخک در دو نوبت متفاوت تزریق می‌شود که هر کدام با دیگری تفاوت دارد. این دو نوبت در ادامه معرفی شده است.
۱. دوز اول واکسن سرخک:
در پاسخ به سوال واکسن سرخک چه زمانی تزریق می‌شود باید بگوییم براساس دستورالعمل‌های جهانی و برنامه کشوری واکسیناسیون در ایران، اولین دوز واکسن سرخک معمولاً در ۱۲ ماهگی تزریق می‌شود. این واکسن به صورت ترکیبی از سرخک، سرخجه و اوریون (MMR) است که هم‌زمان با این بیماری‌ها مقابله می‌کند. دلیل تزریق در این سن آن است که نوزاد در این دوره دیگر ایمنی مادرزادی خود را که از طریق جفت در دوران بارداری دریافت کرده، از دست داده و باید از طریق واکسن محافظت شود. دوز اول این واکسن در حدود ۹۳٪ در پیشگیری از سرخک مؤثر است.
۲. دوز دوم واکسن سرخک:
دوز دوم این واکسن به طور معمول در ۱۸ ماهگی تزریق می‌شود. این دوز به عنوان یادآور و برای افزایش سطح ایمنی بدن کودک در برابر ویروس‌های سرخک، سرخجه و اوریون عمل می‌کند. واکسن MMR اگر در دو دوز تجویز شود، می‌تواند حدود ۹۷٪ ایمنی در برابر این بیماری‌ها ایجاد کند. تزریق دوز دوم در ایران با توجه به برنامه کشوری واکسیناسیون توصیه می‌شود تا از نارسایی‌های احتمالی دوز اول جلوگیری شود.
سرخک چیست؟
سرخک یک بیماری عفونی و بسیار مسری است که عامل آن ویروسی به نام پارامیکسوویروس است. این ویروس به راحتی از فرد مبتلا به فرد سالم منتقل می‌شود و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی شیوع گسترده‌ای داشته باشد. انتقال این ویروس عمدتاً از طریق قطرات ریزی است که هنگام سرفه، عطسه یا حتی صحبت کردن از دهان و بینی فرد بیمار خارج می‌شود. این قطرات حاوی ویروس می‌توانند تا دو ساعت در هوا و روی سطوح مختلف باقی بمانند و در این مدت فعال و عفونی باقی می‌مانند.
به همین دلیل، اگر کودکی واکسینه نشده باشد و با این ذرات تماس پیدا کند، احتمال ابتلای او به سرخک بسیار بالا است، به‌ویژه اگر به مراکز شلوغ و عمومی که تهویه مناسبی ندارند، مراجعه کرده باشد. به همین دلیل واکسن سرخک و برنامه زمان‌بندی تزریق آن نقش کلیدی در جلوگیری از ابتلا به این بیماری دارد.
در صورت ابتلای کودکان به سرخک، روش درمان سرخک در کودکان شامل مراقبت‌های حمایتی است؛ به این معنا که درمان خاصی برای خود ویروس وجود ندارد، اما می‌توان با کمک داروهای تب‌بُر مانند استامینوفن و ایبوپروفن، تب و سایر علائم را کاهش داد. همچنین، ویتامین آ نیز ممکن است به کاهش شدت علائم و تقویت سیستم ایمنی کودک کمک کند. با این حال، بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، تزریق واکسن سرخک در سنین توصیه شده است. سن تزریق واکسن سرخک اهمیت بسیار زیادی دارد و باید حتماً طبق دستورالعمل‌های بهداشتی، اولین دوز در ۱۲ ماهگی و دوز دوم در ۱۸ ماهگی تزریق شود تا کودک از نظر ایمنی در برابر این بیماری ایمن شود و خطرات ناشی از سرخک به حداقل برسد.
علائم بیماری سرخک
بیماری سرخک در ابتدا علائمی شبیه به سرماخوردگی یا آنفولانزای شدید دارد و به همین دلیل ممکن است در مراحل اولیه تشخیص آن دشوار باشد. این علائم شامل تب بالا، آبریزش بینی، گلودرد و سرفه‌های خشک است. همچنین، خستگی شدید و ورم غدد لنفاوی گردن نیز ممکن است مشاهده شود. علائم اولیه معمولاً ۸ تا ۱۰ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند. در ادامه، این بیماری با علائم شدیدتری مانند لکه‌های قرمز داخل دهان (لکه‌های کپلیک) و ظهور راش‌های پوستی قرمز رنگ که از صورت شروع شده و به سراسر بدن گسترش می‌یابند، همراه است.
علائم اولیه
سرخک در مراحل ابتدایی علائمی شبیه به سرماخوردگی شدید دارد که ممکن است والدین را دچار اشتباه کند و باعث شود بیماری را در مراحل اولیه تشخیص ندهند. این علائم شامل تب بالا (گاهی تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد)، آبریزش بینی شدید، گلودرد و سرفه‌های خشک است. این علائم به دلیل پاسخ سیستم ایمنی بدن به ویروس ایجاد می‌شوند و می‌توانند همراه با تورم غدد لنفاوی در ناحیه گردن باشند. همچنین، فرد ممکن است احساس خستگی شدید و ضعف کند و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره‌اش کاهش یابد. این علائم اولیه معمولاً ۸ تا ۱۰ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و به مرحله کمون یا دوره نهفتگی بیماری شناخته می‌شوند. در این مرحله، کودکان ممکن است تحریک‌پذیر و بدخلق شوند و اشتهایشان کاهش یابد.
علائم ثانویه
پس از گذشت چند روز از علائم اولیه، بیماری وارد فاز دوم خود می‌شود که علائم ثانویه به وضوح ظاهر می‌گردند و نشانه‌های خاص و متمایز سرخک به چشم می‌آیند. یکی از این نشانه‌ها، ظهور لکه‌های قرمز کوچکی در داخل دهان و در پشت گونه‌ها است که به آن‌ها لکه‌های کپلیک (Koplik spots) می‌گویند. این لکه‌ها به صورت نقاط سفید یا آبی روی زمینه قرمز دیده می‌شوند و از اولین نشانه‌های اختصاصی سرخک به حساب می‌آیند. این لکه‌ها معمولاً یک تا دو روز قبل از شروع راش‌های پوستی ظاهر می‌شوند و می‌توانند به تشخیص سرخک کمک کنند.
سپس، راش‌های پوستی گسترده به شکل لکه‌های قرمز رنگ به سرعت در سراسر بدن گسترش می‌یابند. این لکه‌ها ابتدا از صورت و پشت گوش‌ها شروع می‌شوند و سپس به تدریج به سمت گردن، بالاتنه، دست‌ها و پاها گسترش می‌یابند. این راش‌ها اغلب به صورت نقاط کوچک و جدا از هم شروع می‌شوند اما به تدریج ممکن است به هم بپیوندند و نواحی بزرگ‌تری از پوست را پوشش دهند. در این مرحله، تب ممکن است به اوج خود برسد و کودک احساس ناراحتی و خستگی شدیدی را تجربه کند.
عوارض جانبی واکسن سرخک، سرخجه و اوریون
واکسیناسیون سرخک، سرخجه و اوریون (MMR) به طور کلی ایمن است و بیشتر کودکان بعد از دریافت این واکسن هیچ مشکلی را تجربه نمی‌کنند. اما در درصد کمی از کودکان ممکن است عوارض خفیفی ظاهر شود.
عوارض خفیف
برخی کودکان ممکن است پس از تزریق واکسن به عوارضی همچون تورم و قرمزی در محل تزریق دچار شوند. ممکن است تب خفیفی نیز به مدت یکی دو روز پس از تزریق واکسن دیده شود. در بعضی موارد نادر، حدود ۷ تا ۱۱ روز پس از تزریق واکسن، ممکن است علائم خفیفی از سرخک یا اوریون ظاهر شود که معمولاً در عرض دو تا سه روز برطرف می‌شود.
عوارض شدید
در موارد بسیار نادر، عوارض جدی‌تری مانند تشنج یا جوش‌های کبود کوچک نیز ممکن است بروز کند. در موارد بسیار کمی، احتمال واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) وجود دارد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اما باید به این نکته توجه داشت که مزایای واکسن و پیشگیری از بیماری‌های جدی بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آن است.
راه‌های پیشگیری از بیماری سرخک
پیشگیری از بیماری سرخک بسیار حیاتی است، زیرا این بیماری به شدت مسری است و می‌تواند به سرعت در جامعه گسترش یابد. مهم‌ترین و مؤثرترین روش پیشگیری، واکسیناسیون به موقع و کامل است. واکسن MMR (سرخک، سرخجه و اوریون) باید طبق برنامه و در زمان‌های توصیه شده تزریق شود تا کودک به طور کامل ایمن شود. علاوه بر واکسیناسیون، رعایت بهداشت فردی، شستشوی مرتب دست‌ها و پرهیز از تماس با افراد مبتلا یا مشکوک به بیماری نیز نقش مهمی در جلوگیری از انتقال ویروس سرخک دارد.
واکسیناسیون
بهترین و مؤثرترین راه پیشگیری از بیماری سرخک، تزریق واکسن MMR است. با تزریق دوزهای توصیه شده واکسن، کودکان تقریباً ۹۷٪ در برابر این بیماری‌ها ایمن خواهند شد. این واکسن باید در زمان‌های مناسب و مطابق برنامه واکسیناسیون انجام شود تا بیشترین اثر را داشته باشد.
اقدامات پیشگیرانه
در صورت تماس با فرد مبتلا، بهتر است که فرد سالم به مدت حداقل دو هفته از او فاصله بگیرد تا از انتقال ویروس جلوگیری شود. همچنین، شستن دست‌ها به طور منظم و استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی می‌تواند از انتشار ویروس جلوگیری کند. در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده، باید محیط خانه به دقت ضدعفونی شده و تماس مستقیم با فرد بیمار به حداقل برسد.
در پایان
بیماری سرخک می‌تواند به راحتی منتقل شود و به خصوص برای کودکان خطرناک باشد. آگاهی از واکسن سرخک در چه سنی تزریق می‌شود و رعایت دقیق زمان‌بندی واکسیناسیون می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری داشته باشد. واکسیناسیون نه تنها کودک شما را در برابر سرخک محافظت می‌کند بلکه به جامعه کمک می‌کند تا این بیماری خطرناک را ریشه‌کن کند. به همین دلیل، والدین باید به اهمیت تزریق واکسن سرخک و دیگر واکسن‌های کودکان توجه کنند و به توصیه‌های پزشکان عمل کنند تا کودکانشان در سلامت کامل رشد کنند.
این خبر توسط شهروند خبرنگار ارسال شده و صحت آن توسط پایگاه خبری خبریفا رد یا تائید نمی شود |
